Hoe zit het
met de technische hulpmiddelen bij andere sporten?
Hawk-eye
Het Hawk-eye (“haviksoog”) systeem is een computersysteem dat de
baan van de bal volgt (en ook de baan die hij afgelegd zou hebben). Het systeem
wordt in verschillende sporten gebruikt zoals: cricket, tennis en snooker. Het
systeem in geschikt voor bijna alle balsporten. Het kan namelijk zien of een
bal een doellijn passeert(voetbal,hockey), over de lijn is (rugby, basketbal)
en in of uit is (tennis, badminton). Het systeem werd in 2001 ontwikkeld
door Dr. Paul Hawkins. Hij werkte voor een
dochteronderneming van Siemens.
Hoe werkt
het systeem?
Rond de baan of het veld staan minstens zes televisiecamera’s. Al deze camera’s
zijn gelinkt aan een computer. De computer kan de
beelden lezen in ‘real-time’ en zo de baan van de bal
bepalen. Alle invalshoeken worden door de computer gecombineerd en zo ontstaat
er een driedimensionaal beeld van het pad dat de val gaat volgen. Deze kan dan
in een virtual-reality simulatie worden bekeken.
Cricket
De eerste keer dat deze technologie werd
toegepast in het cricket was in een ‘test-match’ (een
cricket wedstrijd die meerdere dagen duurt) tussen Engeland en Pakistan. De
wedstrijd vond op 21 april 2001 plaats en werd uitgezonden door Channel4
(Britse televisiezender). Het systeem werd toen alleen nog maar gebruikt voor
de commentators die wilden weten welke baan de bal zou volgen. Het systeem
wordt nu voornamelijk gebruikt om de ‘leg before
wicket’ situties te kunnen analyseren. Dit is een
situatie waarbij de slagman uit de wedstrijd kan worden geworden. Er kan
gekeken worden of de bal het lichaam van de slagman raakt en of dit voorkomt
dat de bal de wicket raakt, want zoals al eerder
gezegd kan het systeem ook de vermoedelijke baan van de bal weergeven. Op dit
moment is deze informatie alleen nog maar bekend voor de televisiekijkers. De
bedoeling is dat de derde umpire (scheidsrechter) deze beelden in de toekomst
ook gaat gebruiken. Nu kan de umpire alleen nog gebruik maken van slow-motionbeelden.
In het filmpje kan je zien hoe de
werper de bal eerst tegen het been van de slagman aangooit voordat de slagman
de bal wegsloeg. Daarna zie je het Hawkeye systeem
dat de baan van de bal simuleert als de slagman er niet stond. Dan zie je dat
de bal de wicket zou raken. De slagman is dus uit.
Tennis
Ook
bij tennis werd het Hawk-eye systeem als eerst voor
televisieverslaggeving gebruikt. Voornamelijk bij grote tennistoernooien als Wimbledon en de Australian Open.
IBM heeft de Hawk-eye techniek verwerkt in een
programma wat voor tennis gebruikt kan worden (PointTracker).
Daarvoor bestonden al programma’s als Cyclops en Auto-ref. Sinds 2006 wordt het dan ook echt officieel
gebruikt in tenniswedstrijden als correctiemiddel voor de umpire. Beide spelers
(of teams) hebben het recht om drie keer per set de Hawk-eye
aan te vragen. Dit wordt een challange genoemd. Als
de scheidsrechter een bal in of uit geeft kan de speler de challange
aanvragen. Met het Hawk-eye systeem wordt dan gekeken
of de beslissing van de umpire klopt of niet klopt. Klopt de beslissing van de
umpire dan heeft de speler die de challange aanvroeg
een challange minder. Klopt de beslissing van de
umpire niet dan behoudt de speler zijn challange. Bij
tie-breaks krijgen de spelers een extra challange en als het in de vijfde set 6-6 staat krijgen
beide spelers ook een extra challange. Bij
graveltoernooien wordt dit systeem niet gebruikt, want daar kan de afdruk van
de bal in het gravel als bewijs dienen. Het Hawk-eye
systeem zou ook live kunnen tonen of een bal uit of in is. Dat zou de umpires
dus bijna overbodig maken, maar er wordt nu nog gekozen om alleen van het
systeem gebruik te maken van de challenges.
Op dit filmpje
kan je een challange van
tennisspeler Rafael Nadal zien. Het is het
beslissende punt van de eerste set en de scheidsrechter geeft de bal van de
tegenstander van Nadal in. Nadal
twijfelt en vraagt een challange aan. Het systeem
laat daarna met dodelijke precisie zien dat de bal nog net aan in was. Nadal is het zelfs oneens met de Hawk-eye,
maar zoals de commentator al zegt kan het Hawk-eye
systeem het niet fout hebben.
Snooker
Op het WK Snooker van 2007 en 2008 gebruikte de BBC de Hawk-Eye
om het zicht van de spelers op de tafel weer te geven, voornamelijk in het
geval van snooker. Bij mislukte stoten werd er gebruikgemaakt van een soort van
animatie, met het idee om in beeld te brengen wat de speler in gedachten zou
hebben.
Andere
Sporten
Ook
bij American Football worden technologische hulpmiddelen gebruikt. Net als bij
tennis wordt er gebruikt gemaakt van challanges. De head coach kan twee keer
een challenge inroepen door een rode vlag te werpen. Als de coach zijn
challenge verliest(dat betekent dus dat de scheidsrechter gelijk had) dan
verliest hij een van zijn drie time-outs die hij per speelhelft mag gebruiken,
maar als zijn eerste twee challenges heeft gewonnen krijgt hij nog een derde
erbij. De meeste challanges in het American Football
hebben te maken met balbezit en de plaats waar de baldrager zich bevond op het
moment dat hij getackeld wordt. Persoonlijke fouten (overtredingen) kunnen niet
worden gechallenged.
Er zijn ook sporten waarbij alleen de scheidsrechters beslissen of ze een
replay bekijken. Dat is bijvoorbeeld zo in de NBA en bij rugbywedstrijden. In
de NBA is het zo dat alleen scores terug mogen worden gekeken. Of de score
binnen de tijd is en of het een twee- of driepunter zijn de belangrijkste
voorbeelden. In het Amerikaanse ijshockey en baseball zijn er ook zogenaamde ‘replay-officials’. Zij kunnen samen met de scheidsrechter
op het veld een challenge aanvragen.
Ook in deze twee sporten worden alleen ‘wel-of-niet
scores’ herbekeken.
Hockey
Bij hockey wordt er ook met een video-arbiter
gewerkt. Deze arbiter zit in een televisie kamer en heeft daar de beschikking
over meerdere camera’s. Wanneer er een moeilijke beslissing
genomen moeten worden kan hij uitkomst bieden. Omdat hockey best te vergelijken is met
voetbal geeft het volgende stuk misschien wel een groot probleem weer:
HOCKEY
Een fragment uit het verslag van de NOS over de wedstrijd Nederland-Korea:
Van den Heuvel was na afloop zichtbaar opgelucht. "Ik ben heel blij dat we het hebben gered. Natuurlijk had ik liever een positief resultaat gezien. Dat hadden we ook verdiend, vind ik. Maar ook na deze nederlaag ben ik trots op mijn ploeg. We hebben veel kracht en energie in deze wedstrijd gestopt, maar verzuimd om onszelf daarvoor te belonen."
Hij wilde nog wel wat
kwijt over het gebruik van de video-arbiter. De man
achter de tafel besliste in de zinderende tweede helft na bestudering van de
beelden dat Oranje eerst een strafcorner en daarna ook een strafbal niet mocht
nemen.
"Vooral bij die
laatste situatie leek het minuten te duren voordat er uiteindelijk een
beslissing viel", klaagde Van den Heuvel. "Het is bij dit WK allemaal
een beetje te ver doorgeschoten. Doordat de video-arbiter
zo vaak wordt ingeschakeld, gaat het ritme uit de wedstrijd. Dat kan toch nooit
de bedoeling zijn?"
Bron
Wanneer het spel zo vaak stilgelegd wordt gaat niet alleen het
ritme van de spelers uit de wedstrijd, maar wordt het ook een stuk saaier om
naar te kijken. Wanneer dit in het voetbal ingevoerd gaat worden moet hier
eerst goed over nagedacht zijn.